شیر توپی یا گازی شیرهایی با حرکت چرخشی می باشند که در آنها از مجرابندی که به شکل کروی می باشد استفاده می شود. که این مجرابند ها برای باز و بسته کردن جریان مورد استفاده قرار می گیرد. Ball Valveها شیرهای ساده قطع و وصل هستند که از یک قطعه توپی شکل برای متوقف کردن و راه اندازی دبی سیال در پایین دست شیر استفاده می شود با چرخش ساقه شیر به سمت موقعیت باز شدن توپی چرخیده و سوراخی که در وسط آن تعبیه شده است در مسیر ورود و خروج سیال قرار میگیرد و در نتیجه سیال از شیر عبور می کند. وقتیکه توپی طوری بچرخد که سوراخ آن عمود بر مسیر سیال قرار گیرد، دبی سیال متوقف می گردد. وقتیکه توپی در موقعیت نیمه باز قرار می گیرد ، جریان آشفته ای در شیر ایجاد می شود این مشخصه باعث محدودیت کاربرد Ball Valve می گردد. بنابراین بایستی فقط در کاربردهای کاملاً باز یا کاملاً بسته بکار روند. شیرهای دستی دارای یک چرخ یا اهرم دستی می باشند که یا مستقیما یا از طریق یک گیربکس به ساقه شیر وصل می شوند . با حرکت ساقه شیر به اندازه یک قوس 9۰ درجه ، شیر باز یا بسته می شود. در بیشتر Ball Valveها عمل کردن شیر در حالتی روی می دهد که دسته ولو تا 9۰ درجه بچرخد. برخی از Ball Valveها دارای عملگرهایی هستند که بصورت دنده خورشیـدی عمل می کنند . این نوع از دنده ها به شیر اجازه می دهند که از دستـه کوچکتری استفاده کنند ولی نیروی حاصله از آنها به اندازه یک شیر بزرگ می باشد. از شیر توپی برای کنترل جریان فقط زمانی که سیال گاز باشد می توان استفاده کرد.