از مدت‌ها پیش مهندسین و متخصصین مهندسی معدن براساس آشنایی که با انجمن مهندسی معدن امریکا و خدمات علمی پژوهشی آن داشتند، در فکر تاسیس چنین انجمنی در ایران بودند. در این راستا تلاش‌‌ها و فعالیت‌هایی آغاز گردید تا اینکه در سال 1381، تعدادی از اساتید و مهندسین معدن جلساتی را برگزار و به بررسی نحوه تاسیس انجمن و تدوین اساسنامه آن پرداختند. در آبان ماه 1381، اطلاعیه‌ای از طرف هیات موسسین تهیه و به دانشگاه‌ها، موسسات و شرکت‌های مختلف ارسال گردید و طی آن از متخصصین مهندسی معدن جهت تشکیل انجمن دعوت به عمل آمد. متعاقب آن، نزدیک به 50 تن از اساتید و مهندسین معدن طی جلسه‌ای در مورخه 81/10/10 در آمفی تئاتر دانشکده مهندسی معدن، متالورژی و نفت دانشگاه صنعتی امیرکبیر گرد هم آمده و انجمن مهندسی معدن را تاسیس و سپس اقدام به رای‌گیری و انتخاب هیات مدیره کردند. در نهایت انجمن مهندسی معدن ایران در دیماه 1381 در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده و بطور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
پس از تاسیس تا پایان سال 1382، دفتر انجمن در دانشگاه صنعتی امیرکبیر مستقر بود. هرچند در ابتدا، عمده فعالیت‌های انجمن صرف عضوگیری و افزایش تعداد اعضا می‌گردید ولی طی این مدت یک سری برنامه‌ریزی‌ها نیز توسط انجمن، جهت انجام فعالیت‌های علمی پی‌ریزی شد. از جمله مهم‌ترین این برنامه‌ها، برگزاری کنفرانس و اخذ درجه علمی - پژوهشی برای مجله "مهندسی معدن" از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. " کنفرانس مهندسی معدن ایران- 83 " عنوان کنفرانسی بود که مقرر گردید در سال 1383 برگزار شود. پیشنهاد همکاری جهت برگزاری این کنفرانس به دانشگاه‌های مختلف داده شد که در نهایت دانشگاه تربیت مدرس جهت برگزاری کنفرانس اعلام آمادگی کرد. متعاقب آن دفتر انجمن و دبیرخانه کنفرانس در تیرماه 1383 به دانشگاه تربیت مدرس منتقل و تا آذرماه 1384 در همین دانشگاه به فعالیت خود ادامه داد. بالاخره انجمن در آذر 1384 با خرید یک واحد آپارتمان صاحب خانه شده و از آن به بعد در این محل مستقر گردیده است.
همانند سایر انجمن‌های علمی، اهداف عمده انجمن مهندسی معدن را می‌توان در قالب موارد زیر بیان کرد:

· گسترش، پیشبرد و ارتقای علم مهندسی معدن

· توسعه کمی و کیفی نیروهای متخصص

· بهبود بخشیدن به امور آموزشی و پژوهشی و فناوری در زمینه های مربوطه